طبقه بندی هزینه ها

طبقه بندی هزینه ها به طرق مختلف امکان پذیر می باشد . لازمست همه هزینه ها را طبقه بندی کنیم ، یعنی آنها را تحت سرفصل های منطقی تنظیم کنیم تا بتوانیم سیستمی کارامد برای جمع آوری و تحلیل هزینه ها پایه گذاری کنیم .سرفصل های انتخابی و سطح جزئیات مورد استفاده در گروه بندی سرفصل ها بستگی به مقاصد طرح کلی طبقه بندی دارد .

طبقه بندی : تنظیم اقلام در گروه های منظقی با در نظر گرفتن ماهیت آنها (طبقه بندی موضوعی ) یا مقصود از آنها ( طبقه بندی عینی ).

طبقه بندی هزینه ها بر اساس ماهیت آن ها

این طبقه بندی به سرشت و جنس هزینه می پردازد مثل مواد اولیه ، دستمزد و سربار .

در هرکدام از این طبقه بندی ها ، تعدادی سرفصل های فرعی وجود دارد؛ برای مثال در طبقه بندی مواد اولیه ، سرفصل های فرعی قرار میگیرد :

الف) مواد خام ، یعنی مواد اصلی مورد استفاده در تولید یا ساخت .

ب) قطعات ، یعنی اجزاء کاملی که در فر آیند تولید یا ساخت بکار می روند .

پ)مواد مصرفی ، مثل مواد پاک کننده و غیره .

ت)مواد تعمیر و نگهداری ، مثل قطعات یدکی ماشین آلات ، مواد روغنکاری و غیره .

سرفصل های فرعی را میتوان به سرفصل های دیگری نیز تقسیم کرد . مثلاً سرفصل مواد خام را بسته به جنس آن میتوان به فلزی ، پلاستیکی ، شیشه ای و غیره تجزیه کرد .

طبقه بندی هزینه ها براساس مقصود از آن ها

وقتی هزینه ها را با توجه به مقصود از آنها طبقه بندی می کنیم ، براساس دلایلی که ایجاد شده اند ، دسته بندی می شوند . همگانی ترین طبقه بندی از این دست ، تقسیم هزینه ها به هزینه های مستقیم و هزینه های غیر مستقیم است .

مهم است که بدانیم یک هزینه بخصوص با توجه به هدف هزینه یابی ، ممکن است در واردی ، مستقیم و در موارد دیگری، غیرمستقیم تلقی شود .

برای مثال حقوق سرپرست قسمت ماشین کاری برای قسمت ماشین کاری هزینه ای مستقیم است چون مشخصاً برای اداره کردن آن قسمت خرج می شود . اما برای واحدهای اندازه گیری هزینه ای که از قسمت ماشین کاری عبور میکنند ، هزینه ای غیرمستقیم است چون نمیتوان آن را به واحد هزینه بخصوصی مربوط دانست .

سایرمثال های طبقه بندی هزینه ها

الف )هزینه های ثابت و متغیر . این طبقه بندی براین اساس انجام میوشد که آیا با افزایش سطح فعالیت، مقدار هزینه تغییر میکند یا خیر. هزینه ثابت با تغییر سطح فعالیت ، فرقی نمی کند. جمع هزینه های متغیر با تغییر در سطح فعالیت ، تغییر می کند . این طبقه بندی به ویژه برای مقاصد تصمیم گیری وسیله بسیار مفیدی است .

ب)هزینه های تولید ، فروش و توزیع ، واداری . این طبقه بندی بر اساس تحلیل کارکردی هزینه ها بنا می شود . در این روش هزینه های مربوط به عملکرد قسمتی از موسسه که آنها را به وجود می آورد یکجا جمع آوری می شود . این نوع از تحلیل از جمله بکار ارزیابی موجودی انبار می خورد . برای مثال ،نباید هزین های سربار فروش را در ارزش موجودی کالای آخر دوره منظور کرد چون کالایی که هنوز فروش نرفته و در انبار است نمی تواند قسمتی از هزینه های عمل فروش را به خود جذب کند .

پ) هزینه های کنترل شدنی و کنترل ناشدنی. در سیستم های گزارشگری مدیریت ، هزین های را می توان بر حسب اینکه کنترل شدنی هستند یا نه ، طبقه بندی کرد . به این معنی که هزین های کنترل شدنی توسط مدیریت را در گزارش مشخص می کنند تا مدیریت اقدامات خود را منعطف به مواردی کند که ارزش بیشتری برای موسسه دارد .

ت)هزینه های عادی و غیرعادی. هزین های عادی هزینه ایست که مدیریت انتظار تحقق آن را به همان شکل و اندازاه ای که اتفاق می افتد دارد. هزینه غیرعادی آنست که یا انتظار تحقق آن وجود نداشته یا از آن اندازه که مورد انتظار بوده به مراتب کوچک تر یا بزرگ تر است . این نوع طبقه بندی در جلب توجه مدیران به هزینه اتفاقات غیرعادی مفید است .

عمومی ترین هزینه های عادی و غیرعادی درهزینه یابی مرحله ای ، که بعداً آن را مفصلاً مطالعه می کنیم ، بروز میکنند .

ث)هزینه های مربوط و نامربوط . این روش طبقه بندی هزینه را بر حسب اینکه به تصمیم اتخاذ شده مربوط است یا نه تقسیم می کند . مثال های هزین های نامربوط از جمله عبارتند ا هزینه های از دست رفته و هزینه های دوره گذشته ، که در فصل های آینده ، به آن پرداخته خواهد شد .

————————————————————————————————————————————