هزینه یابی و انواع آن

هزینه یابی را می توان به عنوان روش های محاسبه و گزارش اطلاعات بهای تمام شده برای تحقق اهداف مدیریت  سازمان بر هزینه بکار تعریف نمود .  باید گفت شناخت روشها و رویکردهای هزینه یابی در محاسبه ، درک و تحلیل بهای تمام شده ضروری و سودمند می باشد  . برخی از رویکردهای متدوال به شرح زیر می باشند :

1 – هزینه یابی چرخه عمر :

بهای تمام شده و هزینه های یک محصول را از ابتدای تولد تا مرگ آن (در چرخه عمر محصول ) با استفاده از مراحل عمر یک محصول به عنوان هدف بهای تمام شده ، تجمیع و تجزیه و تحلیل می نماید .

2 – هزینه یابی زنجیره ارزش :

در این رویکرد ، اطلاعات بهای تمام شده مربوط به مرزهای سنتی سازمانی گسترش یافته و عرضه کنندگان ، معامله گران و مشتریان را نیز در بر میگیرد . در این رویکرد برای محاسبه بهای تمام شده هدف و دستیابی به اهداف استراتژیک ، بهای  تمام شده و سهم هریک از اعضای زنجیره ارزش مورد توجه و تأکید قرار می گیرد.

3 – هزینه یابی کارکرد :

در این رویکرد، اهداف کاهش بهای تمام شده بر مبنای ارتباط با نیازهای مشتری و اهمیت نسبی این نیازها ، به اجزای محصول تجزیه و تخصیص می یابد. به عنوان مثال اگر کاهش 20% بهای تمام شده در سال اول مدنظر باشد به تفکیک اجزای محصول ممکن است کاهش 10% مواد اولیه مصرفی و 10 % در سایر هزینه ها به عنوان اهداف کمی معین شوند .

4 – هزینه یابی محرک طراحی :

این رویکرد تأثیر طراحی روی بهای تمام شده زنجیره ارزش و چرخه عمر و همچنین اثر تغییر ویژگیهای محصول روی بهای تمام شده نهایی ،را موردتوجه قرار میدهد .

5 – هزینه یابی عملیات :

اطلاعات بهای تمام شده را در ارتباط با عملیات تولید و ساخت خاص مورد بررسی قرار میدهد که مستقیماً در فرآیند عملیاتی دخالت دارند .

6 – هزینه یابی بر مبنای فعالیت :

این رویکرد ، محرک و عوامل مؤثر بر هزینه های غیر مستقیم ساخت محصول ، بازاریابی و پشتیبانی را تعریف نموده و براساس آن هزینه ها را به فعالیتهای مختلف تخصیص می دهد . در واقع به این مسأله می پردازد که در  فرآیند طراحی محصول،فعالیتهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد که مصرف این فعالیتها در واقع عامل ایجاد کننده هزینه می باشد .

7 – هزینه یابی استاندارد :

یک سیستم حسابداری مدیریتی است که براساس تعداد ساعاتی که ماشین آلات و نیروی کار در یک دوره زمانی معین در اختیار بخش تولید بوده است ، هزینه ها را به محصولات اختصاص می دهد . سیستم هزینه استاندارد مدیران را به ساختن محصولات غیر ضروری یا ترکیب اشتباه محصولات ترغیب می کند چراکه در این صورت مدیران می توانند با بهره برداری کامل از ماشین ها و نیروی کار خود ، هزینه تمام شده محصول را به حداقل برسانند.

8 – هزینه یابی کیفیت :

هزینه های صرف شده برای جلوگیری از شکست ها و فعالیت های ارزیابی به علاوه زیان های ناشی از شکست درونی و بیرونی

 این روش کمک می کند که از هزینه های حصول اطمینان و تضمین  کیفیت یا هزینه هایی که در زمان فقدان کیفیت ایجاد می گردد و بر بهای تمام شده مؤثر است  آگاهی یافت.

هزینه یابی کیفیت مزایا و کاربرد های زیر را دارا می باشد :

• شناسایی مراکز هزینه که موجب کاهش کیفیت هستند؛
• کمک به کاهش بهای تمام شده محصول؛
• ایجاد توازن رقابتی بیشتر در مقابل رقبا؛
• سرمایه گذاری و انجام اقدامات اصلاحی  برای رسیدن به شرایط استاندارد (شرایط هدف)؛
• امکان بهبود تولید محصول؛
• تسهیل سنجش اقدامات اجرایی و پارامتر کاری
• مقاصد اتگیزشی ، طرح ریزی و کنترل هزینه های آتی

9 – هزینه یابی سفارش کالا :

در این روش اطلاعات عناصر بهای تمام دشه یعنی مواد ، دستمزد و سربار مرتبط با هر سفارش کار وتولید محصول خاص جمع آوری و قیمت تمام شده هر سفارش از طریق تقسیم جمع بهای تمام شده بر تعداد واحدهای تولید شده  در آن سفارش بدست میآید . هدف از اجرای این سیستم ، محاسبه سود سفارش است . لازم بذکر است هزینه سربار در این روش شامل سربار تولیدی و غیر تولیدی است .

10 – هزینه یابی مرحله ای:

این سیستم، نشان می دهد که بهای تمام شده تولید مربوط به یک دوره مالی چگونه بین مراحل مختلف تولید تقسیم شده است .

11- هزینهیابی بهبود مستمر کایزن

این سیستم ، بهای تمام شده محصول را در فرآیند بهبود مستمر محاسبه می نماید. کایزن یعنی بهبود مستمر که نوعی استراتژی رقابتی است و مستلزم صرف هزینه ( مصرف مناب) می باشد . بنابراین ارزیابی اقتصادی استراتژی کایزن ، مستلزم محاسبه هزینه های اجرای آن است .

12 – هزینه یابی هدف :

هزینه یابی هدف عبارت است از فرآیند مدیریت استراتژیک هزینه به مظور کاهش مجموع هزینه ها در مراحل طراحی و برنامه ریزی محصول .

در این روش هدف کاهش هزینه ها با متمرکز کردن تلاشها تمامی دوایر مربوط به یک شرکت مانند بازاریابی ، مهندسی ، تولید و حسابداری محقق می گردد .

باتوجه به نقش قیمت تمام شده در رقابت بنگاه هاب اقتصادی ، رویکرد جدیدی را ضروری می سازد که با نگاه به بازار ( قیمت مورد نظر مشتری ) قیمت تمام شده محاسبه می شود . این رویکرد تحت عنوان هزینه یابی شناخته می شود .

هزینه یابی هدف ، مقدار هزینه مجازی است که در مورد یک محصول می تواند بوجود آید و سود مورد نیاز از آن محصول کسب گردد. هزینه یابی هدف رویکردی است برای رسیدن به بهای تمام شده محصول در شرایطی که قیمت فروش براساس رقابت تعیین می گردد و سود مورد انتظار از پیش مشخص و تعیین شده است .

برای دریافت مشاوره و نیز آگاهی کامل از شرایط ارائه خدمات حسابداری مدیریت با ما در تماس باشید :

تلفن ۱ :  02188191482

تلفن ۲ :  02188191483

فکس :    ۸۸۲۰۵۷۶۶   ۲۱  ۹۸++

Email: Info@ArghamNegar.com