حسابرسی تامین اجتماعی
راهنمای کامل برای مدیران و حسابداران
حسابرسی تامین اجتماعی یکی از مهمترین فرآیندهایی است که شرکتها و کارفرمایان با آن مواجه می شوند. بر اساس ماده ۴۷ قانون تامین اجتماعی ، سازمان می تواند برای تعیین حق بیمه کارکنان شاغل و بررسی قراردادهای شرکت با اشخاص دیگر، دفاتر قانونی و اسناد مالی را مورد بازرسی قرار دهد. این فرآیند به عنوان حسابرسی بیمه ای شناخته میشود و تمامی کارفرمایان موظف هستند در صورت درخواست بازرسان، همکاری کامل داشته باشند.
در این مطلب ، حسابرسی تأمین اجتماعی را از تمام جنبه ها بررسی میکنیم: از مبانی قانونی تا مراحل اجرا، اعتراض به نتایج و خدمات تخصصی که موسسه ما میتواند به شما ارائه دهد.
حسابرسی تامین اجتماعی چیست؟
حسابرسی تامین اجتماعی به معنای بازرسی دفاتر قانونی و اسناد مالی شرکتها توسط حسابرسان سازمان تأمین اجتماعی است. هدف از این حسابرسی، بررسی موارد زیر است:
-
تعیین میزان واقعی حق بیمه کارکنان
-
کنترل تطابق لیست های بیمه ارسالی با دفاتر قانونی
-
بررسی قراردادهای پیمانکاری و میزان بیمه متعلق به آنها
- بررسی کلیه هزینه ها و دارایی های ثابت
-
شناسایی موارد تخلف یا عدم رعایت ماده ۳۸ قانون تأمین اجتماعی
این حسابرسی به نوعی تضمین کننده حقوق بیمه شد گان و کارگران محسوب میشود و از طرفی کارفرمایان را نیز موظف میکند تا حق بیمه ها را به طور کامل پرداخت نمایند.
مبانی قانونی حسابرسی تامین اجتماعی
قانون تأمین اجتماعی در چند ماده مهم به موضوع حسابرسی پرداخته است:
-
ماده 47 قانون تامین اجتماعی: اختیار سازمان برای بازرسی دفاتر قانونی شرکتها.
-
ماده 38 قانون تامین اجتماعی: تکلیف کارفرمایان در قراردادهای پیمانکاری برای کسر و واریز حق بیمه.
-
بخشنامه ۱/۱۱ جدید درآمد: دستورالعمل نحوه بازرسی دفاتر قانونی.
تا سال ۱۳۹۶ حسابرسی بیمه ای میتوانست تا ۱۰ سال گذشته انجام شود. اما بر اساس مصوبه ستاد اقتصاد مقاومتی مورخ ۳۱ تیر ۱۳۹۶، حسابرسی صرفاً به یک سال آخر محدود شد. با این حال در شرایط خاص (شکایت کارکنان، عدم رعایت ماده ۳۸، عدم همکاری در حسابرسی قبلی و…) حسابرسی بیش از یک سال نیز انجام میگیرد.
دامنه حسابرسی بیمه ای
حسابرسی تامین اجتماعی معمولاً شامل این موارد است:
-
لیست حقوق و دستمزد کارکنان: بررسی همخوانی با دفاتر.
-
قراردادهای پیمانکاری: محاسبه و وصول حق بیمه مربوطه.
-
فاکتورها و صورت وضعیتها و کلیه هزینه ها : کنترل شمول بیمه.
- دارایی های ثابت و دارایی های در حریان ساخت : کنترل شمول بیمه.
-
تطابق اطلاعات با سامانه مودیان مالیاتی: هم پوشانی با اسناد مالیاتی.
موارد حسابرسی تامین اجتماعی بیش از یک سال
در برخی شرایط، سازمان میتواند حسابرسی تامین اجتماعی را به چند سال گذشته گسترش دهد:
-
شکایت کارکنان یا کارگران از کارفرما
-
عدم اجرای ماده ۳۸ قانون تأمین اجتماعی
-
عدم همکاری در حسابرسی های قبلی
-
دریافت مفاصا حساب بدون اعمال ضریب
مراحل حسابرسی تامین اجتماعی
مراحل حسابرسی تامین اجتماعی به شرح ذیل می باشد :
۱. در خواست حسابرسی توسط شعب
شعبه تامین اجتماعی از طریق سامانه فرم درخواست حسابرسی صادر می کند
2 . ابلاغ حسابرسی
موسسه حسابرسی تامین اجتماعی، نامه ای برای شرکت ارسال و درخواست دفاتر قانونی میکند.
3 . بررسی اسناد و مدارک
حسابرس دفاتر قانونی، کلیه اسناد حسابداری ، صورتهای مالی ، لیست بیمه، قراردادها و صورت وضعیتها را بررسی میکند.
4 . صدور گزارش حسابرسی
گزارشی شامل بدهی های احتمالی کارفرما صادر میشود.
5. ابلاغ بدهی و امکان اعتراض
کارفرما میتواند به میزان بدهی اعتراض کند.
مراحل اعتراض به حسابرسی
کارفرمایان حق دارند نسبت به نتایج حسابرسی اعتراض کنند. روند اعتراض به شرح زیر است:
-
هیئت بدوی تشخیص مطالبات
-
هیئت تجدید نظر تشخیص مطالبات
-
دیوان عدالت اداری
نکته مهم اینکه بدهی اعلامی حسابرسی برآوردی محسوب میشود و شامل جریمه نیست.
آثار و پیامدهای عدم همکاری
عدم ارائه دفاتر قانونی یا همکاری نکردن با حسابرس میتواند پیامدهای زیر را به همراه داشته باشد:
-
برآورد بدهی به صورت علیالرأس
-
عدم صدور مفاصا حساب
-
تحمیل جرایم سنگین
-
محدودیت در انعقاد قراردادهای جدید
اهمیت آمادگی برای حسابرسی
مدیران مالی و حسابداران باید همیشه آمادگی حسابرسی داشته باشند. این آمادگی شامل موارد زیر است:
-
نگهداری منظم دفاتر قانونی
-
ثبت دقیق لیست بیمه کارکنان
-
رعایت ماده ۳۸ در قراردادهای پیمانکاری
-
استفاده از خدمات مشاوره تخصصی حسابداری و مالیاتی
نقش موسسه ارقام نگر خبره در حسابرسی تامین اجتماعی
موسسه ارقام نگر خبره با بهره گیری از کارشناسان مجرب، خدمات تخصصی در حوزه حسابرسی تأمین اجتماعی ارائه میدهد:
-
مشاوره تخصصی برای پیشگیری از جرایم بیمه ای
-
پیگیری اعتراضات در هیئت های بدوی و تجدید نظر
-
همراهی در فرآیند دیوان عدالت اداری
-
ارائه راهکارهای قانونی برای کاهش بدهی های احتمالی
جمع بندی
حسابرسی تامین اجتماعی فرآیندی اجتناب ناپذیر برای تمامی شرکتهایی است که کارکنان آنها تحت پوشش بیمه هستند. عدم توجه به این موضوع میتواند خسارات سنگینی برای کارفرمایان ایجاد کند. استفاده از خدمات مشاوره و پشتیبانی موسسات تخصصی همچون ارقام نگر خبره بهترین راه کار برای مدیریت ریسک های ناشی از حسابرسی بیمه ای است.
برای دریافت مشاوره و نیز آگاهی کامل از شرایط ارائه خدمات حسابداری با ما در تماس باشید :
پرسش های پر تکرار در خصوص حسابرسی تامین اجتماعی
حسابرسی بیمه ای بررسی دفاتر قانونی، لیست حقوق و قراردادها برای تعیین حق بیمه واقعی است.
همه کارفرمایانی که کارکنان آنها تحت پوشش تامین اجتماعی هستند مشمول حسابرسی میباشند.
دفاتر قانونی و کلیه اسناد حسابداری، لیست های بیمه، قراردادهای پیمانکاری، صورت وضعیتها، فاکتورها و گردشهای بانکی لازم است.
رویه جاری یک سال آخر است. در موارد خاص امکان رسیدگی چندساله وجود دارد.
شکایت کارکنان، عدم رعایت ماده 38، عدم همکاری قبلی یا مفاصا بدون اعمال ضریب از موارد اصلی است.
گزارش حسابرسی صادر و از سوی شعبه به کارفرما ابلاغ میگردد.
بله. مسیر اعتراض شامل هیئت بدوی، هیئت تجدیدنظر و سپس دیوان عدالت اداری است.
بدهی برآوردی است. در حالت معمول جریمه تا قطعیت بدهی اعمال نمیشود.
کارفرما باید نسبت به بیمه قراردادهای پیمانکاری اقدام و مفاصا حساب دریافت کند.
بر اساس نوع فعالیت و بخشنامه های جاری تعیین میشود و ممکن است به روز شود.
عدم تطابق لیست بیمه با دفاتر، عدم اعمال ماده 38 و کتمان مزایا از ریسک های پر تکرار است.
مدارک را مرتب کنید، لیست ها را تطبیق دهید و قبل از حسابرسی، بازبینی داخلی انجام دهید.
ممکن است بدهی به شکل علی الراس برآورد و صدور مفاصا متوقف شود.
اولی بر حق بیمه متمرکز است. دومی بر مالیات های مستقیم و ارزش افزوده تمرکز دارد.
بله. تطابق اطلاعات مالیاتی با بیمه ای به کاهش اختلاف کمک میکند.
بازبینی اسناد، آماده سازی پرونده، همراهی در اعتراضات و مدیریت ریسک های بیمه ای را انجام میدهیم.
با تسویه بدهی سال رسیدگی، بدهی های برآوردی قبلی آن سال حذف خواهد شد.
پس از رسیدگی، تسویه بدهی و احراز رعایت ماده 38 برای قراردادهای مشمول صادر میشود.
باید ضوابط بخشنامه ای مرتبط با آن نوع خدمت رعایت و حق بیمه متعلقه محاسبه شود.
پیش از شروع حسابرسی یا بلافاصله پس از ابلاغ، تا از ایجاد اختلاف جلوگیری شود.

