حسابداری پیمانکاری

حسابداری پیمانکاری در واقع بخشی از سیستم اطلاعات مالی در شرکت‌های پیمانکاری می باشد . با توجه به شرایط خاص فعالیتی شرکتهای پیمانکاری ، سیستم حسابداری پیمانکاری به نحوه طراحی و اجرا می گردد تا بتواند با لاترین بازده اطاعاتی را برای مدیران سازمان به همراه داشته باشد . مهمترین خروجی سیستم در این شرایط کمک به تصمیم گیری صحیح مدیریت در شرکتهای پیمانکاری می باشد .

به این منظور توجه به ویژگی‌های کیفی و کمی اطلاعات مالی شامل مربوط بودن و قابلیت اتکاء اطلاعات مالی از جمله خصوصیاتی با اهمیت در سیستم حسابداری پیمانکاری می باشد . همچنین سیستم حسابداری پیمانکاری باید بتواند کلیه اطلاعات مالی را در قالب ساختار کلی شرکت و نیز به صورت تفکیک هر پروژه گزارش نماید .

مفاهیم با اهمیت در حسابداری پیمانکاری

مفاهیم با اهمیت در حسابداری پیمانکاری شامل موارد زیر می باشد :

تعریف پروژه
تعیین براورد ریالی و زمانی پروژه
تعیین نرخ ها و اصلاحات قراردادی
تعریف ساختار هزینه ها
تعریف هزینه های مستقیم و غیر مستقیم پروژه
صورت وضعیت های درآمد
درآمد پیمان
هزینه های هر پروژه
تعیین مبانی شناسایی درآمد پروژه

راه اندازی سیستم حسابداری پیمانکاری در شرکت‌های پیمانکاری

مراحل راه اندازی سیستم حسابداری پیمانکاری به شرح زیر می باشد :

1- تعریف مفاهیم

همانطور که در بالا آمده ابتدا بایستی مفاهیم اصلی و کلیدی در حسابداری پیمانکاری تعریف و مشخص گردد .

تعریف پروژه

به این منظور ابتدا بایستی پروژه ها مشخص و تفکیک گردد . لزوما هر قرارداد یک پروژه محسوب نمی گردد . در حسابداری پیمانکاری این نکته قابل تعمل است که گاهی چند قرارداد یک پروژه و گاهی یک قرارداد چند پروژه تعریف می گردد .

تعیین برآورد ریالی و زمانی پروژه در حسابداری پیمانکاری

به این منظور مدت زمان اجرای پروژه از نگاه کوتاه یا بلند مدت بودن و نیز برآورد ریالی مخارج پیمان مورد ارزیابی قرار می گیرد . این امر درخصوص نحوه شناسایی درآمد پروژه کمک شایانی می نماید .

تعیین نرخ ها و اصلاحات قراردادی

در این بخش نرخ های موثر هر پیمان و نیز ادعاهای پیمانکار مورد ارزیابی قرار می گیرد . این امر درخصوص نحوه شناسایی درآمد پروژه کمک شایانی می نماید .

تعریف ساختار هزینه ها

تعریف ساختار هزینه ها در حسابداری پیمانکاری از مهمترین و کلیدی ترین بخش های اجرای خدمات حسابداری می باشد . به این منظور با توجه به ساختار شکست هزینه های هر پروژه ساختار هزینه ها مشخص می گردد . تعریف ساختار هزینه ها در حسابداری کمک بسیار شایانی در جهت تعیین هزینه های هر بخش پیمان و تعیین سود و زیان دقیق آن می نماید .

تعریف هزینه های مستقیم و غیر مستقیم پروژه

در این بخش هزینه هایی که مستقیما می بایستی به حساب پروژه منظور گردد شناسایی می گردد . سایر هزینه ها یا به صورت تسهیمی به پروژه منظور می گردد و یا به عنوان هزینه های اداری و تشکیلاتی شناسایی می شود .

صورت وضعیت ها

تعیین نحوه صدور صورت وضعیت ها بخشی دیگر از تعیین ساختار حسابداری پیمانکاری می باشد . لازم به توضیح است لزوما صورت وضعیت ها منعکس کننده درآمد پیمان نمی باشد .

درآمد پیمان

درآمد پیمان‌ در سیستم حسابداری پیمانکاری باید دربر گیرنده‌ موارد زیر باشد:

الف ‌. مبلغ‌ اولیه‌ درآمد که‌ در پیمان‌ مورد توافق‌ قرار گرفته‌ است‌،

ب‌ . تغییر در میزان‌ کار پیمان‌، ادعا و سایر دریافتهای‌ تشویقی‌ در ارتباط‌ با عملیات‌ پیمان‌:

تا میزانی‌ که‌ احتمال‌ رود این‌ موارد منجر به‌ درآمد گردد، و
این‌ موارد را بتوان‌ به‌گونه‌ای‌ قابل‌ اتکا اندازه‌گیری‌ کرد.

هزینه های هر پروژه

با توجه به ساختار هزینه های تعریف شده در بالا و نیز تفکیک هزینه های مستقیم و غیر مستقیم ، هزینه های هر پروژه به صورت دقیق شناسایی و در حسابداری ثبت می گردد .

تعیین مبانی شناسایی درآمد پروژه

با توجه به اطلاعات به دست آمده در بخش های فوق مبانی شناسایی درآمد پروژه تعیین می گردد . این مبانی می تواند به سه شکل تعریف شود .

الف ‌. نسبت‌ مخارج‌ تحمل‌شده‌ پیمان‌ برای‌ کار انجام‌ شده‌ تا تاریخ‌ ترازنامه‌ به‌ کل‌ مخارج‌ براوردی‌ پیمان‌،

ب . ارزیابی‌ کار انجام‌ شده‌، یا

ج . نسبت‌ مقدار کار انجام‌ شده‌ به‌ کل‌ کار پیمان‌.

2- تعریف کدینگ حسابداری پیمانکاری

با توجه به ساختار درآمدی و هزینه های پیمان در شرکتهای پیمانکاری بایستی ساختار کدینگ تعریف گردد . به این منظور توجه به ساختار شکست هزینه ها و درآمدها اهمیت بسیار زیادی دارد . درحسابداری پیمانکاری سطوح حساب با توجه به دو نکته مهم تعریف می شود . اول ساختار شکست پروژه و دوم زیر ساخت های شرکت جهت جمع آوری اطلاعات مالی

3- تعریف ساختار امور مالی

در این بخش ساختار کلی امور مالی در شرکت با توجه به دو بخش فوق تعریف می گردد . لازم به توضیح است تعیین واحد حسابداری مستقل هر پیمان و یا تجمیع واحد حسابداری و سایر تعاریف ساختاری در این بخش صورت می پذیرد .

4- انتخاب سیستم نرم افزاری حسابداری پیمانکاری

انتخاب و بکار گیری سیستم حسابداری مناسب بخش بسیار با اهمیت درخصوص استقرار سیستم مالی بهینه می باشد . لازم به توضیح است سیستم حسابداری مناسب می بایستی امکان ثبت اطلاعات مالی در سطوح مختلف را داشته باشد و در عین حال امکان گزارش گیری تفکیک پروژه نیز وجود داشته باشد . امکانات مورد نیاز سیستم نرم افزاری حسابداری پیمانکاری به شرح زیر می باشد :

ثبت و گزارش گیری هزینه ها در سطوح منطبق با سطوح شکست پروژه
کنترل وجوه نقد دریافتی و پرداختی به تفکیک هر پروژه
کنترل قراردادها و صورت وضعیت های دریافتی و انطباق با هزینه های پیمان
گزارش گیری از میزان تایید شده هر صورت وضعیت
تهیه کارت پیمان شامل درآمد و هزینه ها به تفکیک

جمع بندی نهایی

هدف اصلی از حسابداری پیمانکاری ، شناسایی ، ثبت ، طبقه بندی و گزارش دهی ‌ درآمدها و هزینه‌های‌ مرتبط‌ با پیمانهای‌ بلندمدت‌ جهت استفاده افراد درون سازمان و برون سازمان است‌. به دلیل‌ ماهیت‌ فعالیت‌ موضوع‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌ ، تاریخ‌ شروع‌ پیمان‌ و تاریخ‌ تکمیل‌ آن‌ معمولاً در دوره‌های‌ مالی‌ متفاوتی‌ قرار می‌گیرد. بنابراین‌، مسئله‌ اصلی‌ در حسابداری‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌، تخصیص‌ درآمدها و هزینه‌های‌ پیمان‌ به‌ دوره‌هایی‌ است‌ که‌ در آن‌ دوره‌ها عملیات‌ موضوع‌ پیمان‌ اجرا می‌شود.

خدمات حسابداری پیمانکاری درخصوص پیمانهای بلند مدت موضوعیت می یابد . براساس استانداردهای حسابداری پیمان بلند مدت پیمانی‌ است‌ که‌ برای‌ طراحی‌، تولید یا ساخت‌ یک‌ دارایی‌ منفرد قابل‌ ملاحظه‌ یا ارائـه‌ خدمات‌ (یا ترکیبی‌ از داراییها یا خدمات‌ که‌ تواماً یک‌ پروژه‌ را تشکیل‌ دهد) منعقد می‌شود و مدت‌ زمان‌ لازم‌ برای‌ تکمیل‌ پیمان‌ عمدتاً چنان‌ است‌ که‌ فعالیت‌ پیمان‌ در دوره‌های‌ مالی‌ متفاوت‌ قرار می‌گیرد .

موسسه خدمات حسابداری ارقام نگر با دارا بودن کادری مجرب و متخصص در خصوص خدمات حسابداری پیمانکاری می تواند کمکی ارزنده به کلیه اشخاص و شرکتها اعم از کارفرمایان و پیمانکاران محترم به شرح زیر را ارائه نماید :