حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله

تحلیل تخصصی و آموزشی بخشنامه جدید: راهنمای جامع برای کارفرمایان، حسابداران و فعالان رسانه

در رابطه با حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله ، سازمان تامین اجتماعی با صدور بخشنامه شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۴/۱۲۰۳ در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، گام مهمی در جهت شفاف‌سازی، ایجاد وحدت رویه و حمایت از کسب‌وکارها برداشته است. این بخشنامه که اصلاحات و الحاقات کلیدی بر بخشنامه معروف “۱۱ جدید درآمد” وارد می‌کند، به طور خاص بر فرآیندهای بازرسی دفاتر قانونی، ضوابط مربوط به فعالیت‌های مطبوعات و رسانه و همچنین برخی هزینه‌های دیگر مانند حق‌الوکاله تمرکز دارد.

درک دقیق این تغییرات برای تمامی مدیران مالی، حسابداران و کارفرمایان ضروری است تا از بروز جرائم و مشکلات احتمالی در زمان حسابرسی تامین اجتماعی جلوگیری کنند. در ادامه، مهم‌ترین محورهای این بخشنامه را به زبان ساده و کاربردی تحلیل می‌کنیم.

۱. تغییر رویکرد اساسی در رسیدگی به فاکتورها: مفهوم “کارگاه ثابت”

مهم‌ترین و تاثیرگذارترین بخش این بخشنامه، بازتعریف نحوه رسیدگی به فاکتورهای خرید کالا و خدمات است. تا پیش از این، بازرسان تامین اجتماعی بسیاری از فاکتورهای خرید را به دلیل ماهیت خدماتی، مشمول کسر حق بیمه می‌دانستند. اما اکنون یک شرط کلیدی و تعیین‌کننده معرفی شده است: “کارگاه ثابت”.

نکات کلیدی:

1. احراز کارگاه ثابت فروشنده: از این پس، اگر شرکتی کالایی یا خدماتی را از یک فروشنده (شخص حقوقی یا حقیقی) خریداری کند که آن فروشنده دارای “کارگاه ثابت” فعال و کد کارگاهی تامین اجتماعی باشد، آن فاکتور برای خریدار مشمول کسر حق بیمه نخواهد بود.
2. وظیفه بازرس: بازرس تامین اجتماعی موظف است با استفاده از سامانه‌های داخلی سازمان (مانند workshop و حاسب)، وجود کارگاه ثابت و فعال بودن آن را برای فروشنده بررسی کند.
3. تغییر مسئولیت: در صورت تایید کارگاه ثابت فروشنده، هزینه در دفاتر خریدار در ستون “غیرمشمول” کاربرگ شماره (۲) ثبت می‌شود. سپس شعبه تامین اجتماعی خریدار، اطلاعات را به شعبه فروشنده ارسال می‌کند تا بازرسی دفاتر قانونی از خود فروشنده انجام شود. این یعنی مسئولیت پرداخت حق بیمه نیروی انسانی به عهده تولیدکننده و ارائه‌دهنده اصلی خدمت قرار می‌گیرد.
4. شرط لازم: برای بهره‌مندی از این معافیت، فاکتور مورد نظر باید در گزارشات فصلی و سامانه مودیان مالیاتی شرکت خریدار ثبت شده باشد.

نتیجه عملی: این تغییر، بار بزرگی را از دوش خریداران کالا و خدمات (که کنترلی بر نیروی انسانی فروشنده ندارند) برمی‌دارد و فرآیند را منطقی‌تر می‌کند. کارفرمایان باید در معاملات خود، به خصوص با تامین‌کنندگان و پیمانکاران خدماتی، از وجود کد کارگاهی فعال آنها اطمینان حاصل کنند.

۲. تسهیلات و معافیت‌های ویژه برای حوزه مطبوعات و رسانه

این بخشنامه با هدف حمایت از فعالان فرهنگی و رسانه‌ای، ضوابط روشنی را برای این حوزه تعیین کرده است که به بسیاری از ابهامات پایان می‌دهد.

مهم‌ترین تغییرات در مبانی حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله :

1. معافیت حق بیمه برای آثار هنری و ادبی: پرداخت وجه به اشخاص حقیقی بابت خلق و انتشار اثر (مانند مقاله، ترجمه، گزارش، عکس و خبر) در صورتی که رابطه استخدامی و تبعیت دستوری وجود نداشته باشد، از شمول کسر حق بیمه معاف است. این یک خبر عالی برای روزنامه‌نگاران، نویسندگان و عکاسان آزاد (فریلنسرها) و رسانه‌هایی است که با آنها همکاری می‌کنند.
2. شفاف‌سازی هزینه‌های چاپ و آگهی: هزینه‌هایی مانند درج آگهی در رسانه‌ها یا خدمات چاپ و لیتوگرافی، مشمول همان قانون “کارگاه ثابت” می‌شوند. یعنی اگر چاپخانه یا آژانس تبلیغاتی دارای کد کارگاهی فعال باشد، فاکتور آنها برای رسانه سفارش‌دهنده، غیرمشمول خواهد بود.
3. حق‌الزحمه بازاریابی آگهی: پرداخت به بازاریابان حقیقی برای جذب آگهی، تا سقف دستمزد همان سال مشمول کسر حق بیمه است و مبالغ مازاد بر آن معاف می‌باشد.
4. ایجاد شعب اختصاصی: برای تمرکز و تسریع در امور بیمه‌ای فعالان رسانه‌ای، شعب مشخصی در تهران (شعب ۱۸ و ۲۷) و سایر استان‌ها به این حوزه اختصاص می‌یابد.

۳. اصلاحات در طبقه‌بندی سایر هزینه‌ها (پیوست ۱۱)

بخشنامه جدید، طبقه‌بندی برخی دیگر از هزینه‌های رایج در دفاتر قانونی را نیز اصلاح کرده است. مهم‌ترین این موارد عبارتند از:

1. وکالت: ضوابط مربوط به قراردادهای وکالت و نحوه کسر حق بیمه از آنها شفاف‌تر شده است.
2. پورسانت و کارمزد: نحوه رسیدگی به هزینه‌های پورسانت فروش و کارمزد نمایندگی‌ها، بسته به اینکه دارای کارگاه ثابت باشند یا خیر، کاملاً تفکیک و روشن شده است.
3. فعالیت‌های کامپیوتری: ضوابط مربوط به قراردادهای پشتیبانی نرم‌افزار، طراحی سایت و سایر خدمات کامپیوتری نیز به‌روزرسانی شده است.

جمع‌بندی و توصیه‌های کاربردی

این بخشنامه یک قدم مثبت و هوشمندانه در راستای بهبود محیط کسب‌وکار و رفع ابهامات قدیمی در حوزه تامین اجتماعی است.

به کارفرمایان و مدیران مالی در خصوص حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله توصیه می‌شود:

1. قراردادهای خود را بازبینی کنید: قراردادهای خرید خدمات و کالا را با توجه به مفهوم “کارگاه ثابت” بررسی کنید.
2. از فروشندگان استعلام کنید: پیش از عقد قرارداد، از فروشندگان و پیمانکاران خود بخواهید کد کارگاهی فعال تامین اجتماعی خود را ارائه دهند.
3. اسناد را کامل نگه دارید: اطمینان حاصل کنید که تمامی فاکتورها در گزارشات مالیاتی شما ثبت شده‌اند.
4. با مشاور خود در ارتباط باشید: با توجه به پیچیدگی‌های اجرایی، حتماً جزئیات این بخشنامه را با مشاور تامین اجتماعی خود در میان بگذارید تا از اجرای صحیح آن در کسب‌وکارتان مطمئن شوید.

اجرای صحیح مفاد این بخشنامه می‌تواند به کاهش هزینه‌های غیرمنتظره و جلوگیری از جرائم سنگین تامین اجتماعی کمک شایانی نماید.

متن کامل بخشنامه شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۴/۱۲۰۳ در رابطه با حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله

موضوع: اصلاحیه و الحاقیه تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد مرتبط با هزینه‌های مندرج در کاربرگ شماره (۳) فعالیت‌های مطبوعات و رسانه و وکلای رسمی دادگستری

تاریخ: ۱۴۰۴/۰۲/۱۱

شماره: ۱۰۰۰/۱۴۰۴/۱۲۰۳

بسمه تعالی

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

سازمان تامین اجتماعی

حوزه معاونت بیمه‌ای

به:

• معاونین و مدیران کل محترم مستقل ستادی
• مدیران کل محترم تامین اجتماعی استان…
• مدیر عامل محترم موسسه حسابرسی تامین اجتماعی

با سلام

در راستای حمایت از تولید و کسب و کار و تعامل با شرکای اجتماعی سازمان در سال سرمایه‌گذاری برای تولید، به منظور شفاف‌سازی و وحدت رویه در ضوابط و فرایند بازرسی دفاتر قانونی و در اجرای مصوبات شورای مقررات‌زدایی به شمارگان ۷۱۰۰/۱۴۰۲/۸۱۴۲ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۶ و ۷۱۰۰/۱۴۰۳/۷۳۲۰ مورخ ۱۴۰۳/۱۲/۱۳، از تاریخ صدور این بخشنامه بخش‌هایی از تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد و ملحقات آن به شماره ۱۰۰۰/۹۹/۴۱۹۵ مورخ ۱۳۹۹/۰۵/۱۵ و پیوست یازدهم آن و بخشنامه شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۲/۱۲۶۴۵ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۱۳ (اصلاحیه سوم) و دستور اداری فعالیت‌های مربوط به مطبوعات و رسانه به شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۰/۱۷۸۵ مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۰۵ و مباحث مربوط به کاربرگ شماره (۳) به شرح ذیل اصلاح، الحاق و جایگزین می‌گردد:

(۱) اصلاح بند (۵) قسمت «د» فصل سوم بخشنامه شماره تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد موضوع اصلاحی شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۲/۱۲۶۴۵ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۱۳

فاکتور، سندی تجاری است شامل اطلاعات کالا یا خدمات مورد معامله، ارزش ریالی آنها، نحوه فروش (نقدی و یا غیرنقدی)، مشخصات هویتی کامل فروشنده و خریدار، نشانی و نوع فعالیت، امضا و مهر صادرکننده، کد اقتصادی یا شناسه ملی، تخصیص مالیات بر ارزش افزوده در مواردی که الزام قانونی وجود دارد که در زمان رسیدگی ضمیمه سند باشد.

(۵) فاکتورهای کالا و خدمات صادره توسط کلیه واحدهای صنفی، تولیدی و خدماتی دارای مجوز فعالیت از مراجع ذیصلاح قانونی با لحاظ شرایط ذیل (طبق جدول شورای مقررات‌زدایی و وحدت رویه سازمان – پیوست) در کاربرگ شماره (۲) طبقه‌بندی می‌گردند:

بخش (۵-۱)

خرید: عبارت است از انتقال مالکیت عین کالا از فروشنده به خریدار در مقابل پرداخت مبلغ که بعد از آن حق تصرف کالا به خریدار انتقال می‌یابد. بر این اساس در علم حسابداری، خرید، انتقال مالکیت اقلام در مقابل پرداخت وجه به صورت نقد یا نسیه به همراه عوارض و هزینه حملی که مستقیماً به خرید قابل انتساب باشد را در بر می‌گیرد. ضمناً کالا، نیز اقلام تولید شده توسط واحد تجاری برای فروش و همچنین اقلام خریداری شده جهت فروش مجدد می‌باشد.
با عنایت به موارد فوق، خرید کالا می‌تواند به صورت‌های ذیل باشد:

• خرید به صورت سفارش کالا: عبارت است از تعهد طرفین مبنی بر انجام تهیه/تولید کالا که می‌بایست بر اساس قرارداد فیمابین اقدام گردد.
• خرید از تولیدکننده: که عموماً به صورت سفارشی بوده و با عنایت به انجام کار در محل کارگاه ثابت با امعان نظر بر فعالیت شرکت، ظرفیت تولید و پرسنل دخیل در تولید انجام می‌پذیرد.
• خرید از واسطه (دلال/شرکت بازرگانی): عدم وجود تولید و صرف واسطه‌گری که بر اساس بهای تمام شده کالا شامل مبلغ کالا به انضمام مخارج تبدیل، هزینه‌های بازاریابی و فروش، بالاسری و حق دلالی می‌باشد.

بخش (۵-۲)

فاکتور خرید کالا و خدمات و یا سفارش کار می‌بایست در گزارش معاملات فصلی و سامانه مودیان مالیاتی واحد مورد رسیدگی درج شده باشد.

بخش (۵-۳)

برابر دادنامه‌های شماره ۱۰۰۵۱ مورخ ۱۳۹۸/۰۲/۲۹ و ۱۰۳۰۹ مورخ ۱۳۹۸/۰۹/۲۸ هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری، کارگاه ثابت کارگاهی است متعلق به پیمانکار که منحصراً به منظور اجرای عملیات موضوع پیمان تاسیس نگردیده، دارای ماهیت دائمی بوده به نحوی که در آن یک فعالیت اقتصادی به صورت مستمر با بهره‌گیری از نیروی انسانی و وسایل مادی برای ارائه خدمات به مراجعان انجام می‌شود و کارگاه صنعتی، خدماتی، تولیدی و یا فنی و مهندسی ثابت، کارگاه ثابتی است که دارای مجوز فعالیت صنعتی، خدماتی، تولیدی و یا فنی مهندسی از مراجع ذیصلاح بوده و پیمانکار با استفاده از امکانات موجود و افراد شاغل در همان کارگاه نسبت به اجرای عملیات موضوع قرارداد منعقده با واگذارندگان کار اقدام می‌نماید.

بخش (۵-۴)

بازرسان می‌بایست با بهره‌گیری از سامانه‌های workshop و حاسب نسبت به احراز کارگاه ثابت و کنترل فهرست وجوه درآمدی صادرکننده فاکتور اقدام و فهرست شماره کارگاه‌های مذکور را در قالب جدولی تحت عنوان «فهرست کارگاه‌های ثابت» (حاوی اطلاعات: نام کارگاه فروشنده، کد کارگاه، نام شعبه، مبالغ و اسناد شناسایی شده و سرفصل مربوطه) در بخش عمومی گزارش احصا نمایند به همراه فایل اکسل آن در سامانه حاسب.

بخش (۵-۵)

همزمان با اجرای بند قبل، بازرسان می‌بایست اسناد هزینه مستند به فاکتور/سفارش کار، صادره توسط کارگاه‌های تولیدی، مهندسی، صنعتی و خدماتی دارای مجوز فعالیت از مراجع ذیصلاح قانونی که فروشنده دارای کارگاه ثابت فعال باشد را در گزارش بازرسی دفاتر قانونی خریدار، با درج شماره کارگاه و شعبه مربوطه در قسمت توضیحات و پیوست نمودن تصویر فاکتور، در ستون غیرمشمول کاربرگ شماره (۲) طبقه‌بندی و شعب می‌بایست نسبت به صدور درخواست بازرسی دفاتر قانونی فروشنده در سال مربوطه اقدام نمایند.

بخش (۵-۶)

شعبه دریافت‌کننده گزارش می‌بایست همزمان با اجرای بند (۴) فصل ششم تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد… طی مکاتبه در اتوماسیون اداری نسبت به ارسال اطلاعات فهرست کارگاه‌های ثابت به شعب محل فعالیت مربوطه اقدام تا شعب مقصد نسبت به اجرای بند (۱۴) و (۱۵) بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه‌کاران… اقدام نمایند.

بخش (۵-۷)

در صورت وجود گزارش عدم همکاری برای سال مالی مربوطه در سوابق رسیدگی کارگاه‌های یاد شده و یا عدم درج اطلاعات رویداد مالی مورد نظر در فهرست وجوه درآمدی، شعب مقصد می‌بایست وفق بند (۵) فصل ششم تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد… اقدام نمایند.

بخش (۵-۸)

در خصوص اسناد هزینه پورسانت فروش در وجه نمایندگی‌های مجاز و یا کارمزد فروش در وجه اشخاص حقیقی و حقوقی فاقد نمایندگی دارای کارگاه ثابت فعال، باید مطابق جدول شورای مقررات‌زدایی و وحدت رویه سازمان (پیوست) و مشابه بندهای فوق‌الذکر اقدام گردد.

بخش (۵-۹)

در خصوص اسناد هزینه پورسانت فروش در وجه نمایندگی‌های مجاز حقیقی و یا کارمزد فروش در وجه اشخاص حقیقی فاقد نمایندگی (جملگی فاقد کارگاه ثابت)، با رعایت سقف دستمزد مشمول کسر حق بیمه در ستون ۱-۵ (حقوق دستمزد/مزایا) کاربرگ شماره (۲) و برای اشخاص حقوقی فاقد کارگاه ثابت در ستون ۲-۵ (قرارداد دستمزدی) کاربرگ شماره (۲) طبقه‌بندی می‌گردد.

تبصره: اسناد هزینه‌های مربوط به قراردادهای مقاطعه‌کاری دارای ردیف پیمان که واگذارندگان کار نسبت به رعایت تکالیف مقرر در ماده (۳۸) قانون و تبصره الحاقی به آن و ارسال یک نسخه تصویر قرارداد به سازمان اقدام نموده‌اند، بازرسان دفاتر قانونی می‌بایست با احراز کد و ردیف پیمان مربوطه از سامانه‌های غیرحضوری سازمان (es و یا workshop) اسناد مزبور را در کاربرگ شماره (۳) با ذکر کد و ردیف پیمان مربوطه طبقه‌بندی نموده و فهرست شماره کارگاه و ردیف پیمان‌های مذکور را در بخش عمومی گزارش به همراه فایل اکسل آن در سامانه حاسب احصا نمایند. چنانچه بابت ردیف پیمان مذکور مفاصاحساب ماده (۳۸) قانون اخذ شده و بازرس مبالغی مازاد بر مفاصاحساب شناسایی نماید، می‌بایست همانند سایر اقلام مشمول در کاربرگ شماره (۲) طبقه‌بندی گردد.

(۲) الحاق بند (و) به فصل سوم تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد… با موضوع فعالیت‌های مربوط به مطبوعات و رسانه (اصلاحی بخشنامه شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۰/۱۷۸۵ مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۰۵)

به منظور ایجاد وحدت رویه و تسهیل در انجام امور بیمه‌ای حوزه مطبوعات و رسانه‌های مکتوب و برخط (روزنامه، هفته‌نامه، ماه‌نامه، مجلات، پایگاه‌های خبری، خبرگزاری‌ها و …) که در زمینه خدمات نشر، چاپ و توزیع، درج آگهی، تولید و نشر خبر در مطبوعات و انتشارات با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارند، مقرر می‌دارد:

1. در صورت تمایل انجمن یا تشکل صنفی حوزه مطبوعات و رسانه، یکی از شعب تابعه به عنوان شعبه اختصاصی جهت تمرکز پرونده‌ها و ارائه خدمات تعیین گردد.
2. شعب ۱۸ و ۲۷ تهران به ترتیب در محدوده عملکرد ادارات کل غرب و شرق تهران بزرگ به عنوان شعب اختصاصی شهر تهران تعیین می‌گردد.
3. واحدهای اجرایی مکلفند با دریافت درخواست کتبی کارفرمایان، با قید فوریت نسبت به انتقال پرونده به شعبه اختصاصی اقدام نمایند.
4. بازرسی کارگاهی از حوزه مطبوعات و رسانه در صورت اعلام برنامه زمانی فعالیت از سوی کارفرما، متناسب با آن و ماهیت شغلی بیمه‌شدگان صورت پذیرد.
5. در خصوص اسناد هزینه مستند به فاکتور با موضوعات درج آگهی در مطبوعات و نشریات و چاپ و لیتوگرافی، بر اساس بندهای (۵-۴) و (۵-۵) این بخشنامه اقدام می‌گردد.
6. مبالغ پرداختی به اشخاص حقیقی در قبال انتشار هر اثر هنری و ادبی (تالیف، تصنیف، تحریر، ترجمه، گزارش، خبر، عکس، پاورقی) در صورت عدم ماهیت سفارش کار و عدم تبعیت دستوری (فروش امتیاز)، از شمول کسر حق بیمه معاف می‌باشد.
7. حق‌الزحمه بازاریابی و اخذ آگهی در وجه اشخاص حقیقی، می‌بایست با رعایت سقف دستمزد مشمول کسر حق بیمه بر مبنای دوره اجرای عملیات (تعداد روز) طبقه‌بندی گردیده و مازاد بر آن مشمول کسر حق بیمه نخواهد بود.
8. هزینه‌های توزیع توام با فروش مطبوعات، نشریات و کتاب، به میزان هزینه پورسانت پرداختی وفق بند (۵-۹) این بخشنامه اقدام گردد.

(۳) اصلاح بخش‌هایی از جدول پیوست یازدهم تنقیح و تلخیص بخشنامه (۱۱) جدید درآمد…

تغییرات بخش‌هایی از فهرست طبقه‌بندی ریز اقلام مشمول و غیرمشمول تحت عنوان پیوست یازدهم… مشتمل بر موارد ذیل اصلاح و جایگزین متن قبلی می‌گردد:

• بند ۵ قسمت اول (وکالت)
• بند ۱۰ قسمت اول (پورسانت و کارمزد نمایندگی)
• بند ۱۴ قسمت اول (پاداش)
• بند ۱۶ قسمت اول (بازنشستگان)
• بند ۱ و ۴ قسمت سوم (دارایی)
• بند ۹ قسمت چهارم (تهیه قطعات)
• بندهای ۲، ۳، ۴ و ۵ قسمت پنجم (فعالیت‌های کامپیوتری)
• بندهای ۲ و ۵ قسمت دهم (فعالیت‌های تبلیغاتی/رسانه)
• بندهای ۱ و ۲ قسمت یازدهم (هنری/فرهنگی/رسانه)

اجرای این بخشنامه در رسیدگی‌هایی که تاریخ صدور حکم بازرسی بعد از تاریخ صدور این بخشنامه می‌باشد، الزامی است.

مسئول حسن اجرای بخشنامه حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله: موسسه حسابرسی تامین اجتماعی، مدیران، معاونین منابع بیمه‌ای، روسا و کارشناسان بازرسی دفاتر قانونی و وصول حق بیمه ادارات کل استان‌ها، بازرسان دفاتر قانونی در سراسر کشور، روسا و معاونین شعب، مسئولین واحدهای وصول حق بیمه شعب می‌باشند.

مصطفی سالاری

حق بیمه مطبوعات و رسانه و حق الوکاله

——————————————————————————-

جهت دریافت مشاوره تامین اجتماعی با ما تماس بگیرید :

تلفن :      88191483   21  98++

فکس :    88205766   21  98++