روش ثبت موجودی کالا

روش ثبت موجودی کالا در حسابداری به منظور مشخص نمودن نحوه ثبت خرید و مصرف موجودی کالا مورد استفاده قرار می گیرد . لازم به توضیح است به این منظور ( روش ثبت موجودی کالا ) دو روش شامل سیستم ثبت ادواری موجودی کالا و سیستم ثبت دائمی موجودی کالا می توان استفاده کرد. در ادامه به توضیح این دو روش می پردازیم :

روش ثبت موجودی کالا بر اساس سیستم ثبت ادواری موجودیها

در سیستم ثبت ادواری موجودیها ، مواد اولیه خریداری شده در حسابی بنام خرید مواد ولیه ثبت می وشد . اگر در آغاز دوره موجودی مواد اولیه وجود داشته باشد، ارزش آن در حساب جداگانه ای تحت عنوان موجودی مواد اولیه ثبت می گردد . خرید مواد اولیه طی دوره به اضافه موجودی مواد ولیه در اول دوره معرف مواد اولیه در درسترس برای مصرف طی دوره است . برای دستیابی به هزینه موجودی مواد اولیه در پایان دوره ، موادی که در پایان دوره هنوز در انبار وجود دارد شمارشو انبار گردانی می شود. سپس ، هزینه مواد اولیه مصرف شده در تولید طی دوره از کسر کردن هزینه موجودی مواد اولیه در پایان دوره از هزینه مواد اولیه دردسترس برای مصرف طی دوره بهه شرح زیر بدست می آید :

لازم به یاداوری است که در این سیستم ، هزینه مواد اولیه مصرف شده در تولید مستقیماً تعیین نمی شود بلکه به شکلی غیر مستقیم و به عنوان یک رقم باقی مانده محاسبه می گردد. به عبارت دیگر ، هزینه مواد اولیه مصرف شده در تولید برابر است با آنچه که پس از کسر کردن بهای تمام شده موجودی مواد اولیه در پایان دوره ( که از طریق انبار گردانی بدست می آید ) از هزینه مواد اولیه آماده برای مصرف طی دوره، باقی می ماند .

روش ثبت موجودی کالا بر اساس سیستم ثبت دائمی موجودیها

در سیستم ثبت دائمی موجودیها، مواد خریداری شده به جای ثبت در حساب خرید مواد ، در حساب موجودی مواد اولیه ثبت می شود . اگر مواد اولیه در آغاز دوره وجود داشته باشد ، ارزش این مواد نیز در همان حساب موجودی مواد اولیه انعکاس می یابد.

هنگامی که مواد اولیه مصرف می شود ، حساب موجودی مواد اولیه بابت هزینه مواد مصرف شده در تولید بستانکار و حساب وجودی کالا ی در جریان ساخت که معرف فرایند ساخت است ، به همان میزان بدهکار می گردد. نتیجه نهایی اجرای این سیستم این است که هزینه مواد اولیه مصرف شده در فرایند ساخت ، هنگام مصرف مواد به تولید منظور می شود و مانده حساب موجودی مواد اولیه ، معرف هزینه موادی است که هنوز مصرف نشده و آماده مصرف در فرایند ساخت است . بنابراین ، در سیستم ثبت دائمی موجودیها ، هم هزینه مواد مصرف شده در تولید و هم ارزش موجودی مواد در پایان هر دوره را می توان پس از هر رخداد به شکلی مستقیم محاسبه کرد .

هنگامی که از سیستم ثبت دایمی استفاده می شود ، برای حسابداری موجودی مواد لازم است از مدارک و کارتهای لازم که به منزله دفاتر و مدارک معین و پشتیبان مواد تلقی می گردد ، استفاده شود . جمع مبالغ منعکس در این کارتها با ثبتهای منعکس در حساب کنترل موجودی مواد اولیه در دفتر کل قابل تطبیق و ردیابی است .