راهنمای استاندارد حسابداری شماره 31 : دارایی‌های غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده

استاندارد حسابداری شماره 31 ایران با عنوان “دارایی‌های غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده”، یکی از استانداردهای مهم و کاربردی است که نحوه طبقه‌بندی، اندازه‌گیری و ارائه این نوع دارایی‌ها را مشخص می‌کند. درک صحیح این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات مالی شفاف‌تر و قابل مقایسه‌تری را به استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی ارائه دهند. در این راهنمای کامل، به بررسی جنبه‌های مختلف استاندارد حسابداری شماره 31 می‌پردازیم.

هدف اصلی استاندارد حسابداری شماره 31 چیست؟

هدف اصلی این استاندارد، تجویز رویه‌های حسابداری برای موارد زیر است:

1. دارایی‌های غیرجاری که برای فروش نگهداری می‌شوند: این استاندارد مشخص می‌کند که چگونه این دارایی‌ها باید اندازه‌گیری شوند و چه زمانی استهلاک آن‌ها متوقف گردد.
2. عملیات متوقف شده: نحوه ارائه و افشای نتایج عملیاتی که شرکت قصد توقف آن‌ها را دارد، در این استاندارد تشریح می‌شود تا استفاده‌کنندگان بتوانند تأثیر آن را بر وضعیت مالی شرکت ارزیابی کنند.

بخش اول: طبقه‌بندی دارایی‌های غیرجاری به عنوان “نگهداری شده برای فروش”

یک دارایی غیرجاری (یا یک مجموعه واحد) زمانی به عنوان “نگهداری شده برای فروش” طبقه‌بندی می‌شود که مبلغ دفتری آن عمدتاً از طریق فروش و نه استفاده مستمر، بازیافت شود.

شرایط اصلی طبقه‌بندی:

بر اساس استاندارد حسابداری شماره 31 ، دو شرط اصلی برای این طبقه‌بندی وجود دارد:

1. آمادگی برای فروش فوری: دارایی باید در وضعیت فعلی خود و تحت شرایط معمول و مرسوم برای فروش، آماده واگذاری فوری باشد.
2. احتمال بالای فروش: فروش دارایی باید “بسیار محتمل” باشد.

معیارهای “بسیار محتمل بودن” فروش:

برای اینکه فروش بسیار محتمل تلقی شود، باید شرایط زیر برقرار باشد:

• تعهد مدیریت: مدیریت ارشد باید به طرح فروش متعهد باشد.
• شروع برنامه فروش: برنامه فعالی برای یافتن خریدار و تکمیل طرح فروش آغاز شده باشد.
• قیمت‌گذاری منطقی: دارایی با قیمتی منطقی نسبت به ارزش منصفانه جاری آن، برای فروش عرضه شده باشد.
• تکمیل فروش طی یک سال: انتظار برود که فروش طی یک سال از تاریخ طبقه‌بندی تکمیل شود (مگر در شرایط استثنایی).
• عدم احتمال تغییر یا توقف طرح: اقدامات انجام شده نشان‌دهنده این باشد که تغییرات عمده در طرح فروش یا توقف آن بعید است.

بخش دوم: اندازه‌گیری دارایی‌های نگهداری شده برای فروش

پس از اینکه یک دارایی غیرجاری طبق استاندارد حسابداری شماره 31 به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه‌بندی شد، نحوه اندازه‌گیری آن تغییر می‌کند.

قاعده اندازه‌گیری:

این دارایی‌ها باید به اقل (کمترین) مبلغ دفتری و خالص ارزش فروش اندازه‌گیری شوند.

• خالص ارزش فروش: مبلغی که از فروش دارایی پس از کسر مخارج فروش حاصل می‌شود.

توقف استهلاک:

نکته بسیار مهم در استاندارد حسابداری شماره 31 این است که به محض طبقه‌بندی یک دارایی به عنوان نگهداری شده برای فروش، محاسبه و شناسایی هزینه استهلاک برای آن متوقف می‌شود.

شناسایی زیان کاهش ارزش:

اگر خالص ارزش فروش دارایی کمتر از مبلغ دفتری آن باشد، این تفاوت به عنوان زیان کاهش ارزش شناسایی و در صورت سود و زیان منعکس می‌شود. در دوره‌های بعدی، اگر خالص ارزش فروش افزایش یابد، می‌توان سود حاصل از برگشت زیان را شناسایی کرد، اما این سود نباید از مجموع زیان‌های کاهش ارزش انباشته قبلی بیشتر شود.

بخش سوم: عملیات متوقف شده

عملیات متوقف شده، بخشی از واحد تجاری است که یا واگذار شده و یا به عنوان “نگهداری شده برای فروش” طبقه‌بندی شده است و یکی از ویژگی‌های زیر را دارد:

• یک خط اصلی و جداگانه از فعالیت تجاری یا یک منطقه جغرافیایی عمده باشد.
• بخشی از یک برنامه هماهنگ برای واگذاری یک خط اصلی فعالیت یا منطقه جغرافیایی باشد.
• یک واحد تجاری فرعی باشد که صرفاً به قصد فروش مجدد تحصیل شده است.

نحوه ارائه در صورت سود و زیان:

استاندارد حسابداری شماره 31 الزام می‌کند که نتایج عملیات متوقف شده به صورت جداگانه از نتایج عملیات در حال تداوم در صورت سود و زیان ارائه شود. این کار به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا عملکرد پایدار شرکت را بهتر ارزیابی کنند.

این ارائه باید شامل یک مبلغ واحد باشد که در برگیرنده موارد زیر است:

1. سود یا زیان پس از مالیات عملیات متوقف شده.
2. سود یا زیان پس از مالیات ناشی از اندازه‌گیری به خالص ارزش فروش یا واگذاری دارایی‌های مربوط به عملیات متوقف شده.

بخش چهارم: ارائه و افشا

شفافیت یکی از اصول کلیدی در استاندارد حسابداری شماره 31 است.

ارائه در ترازنامه:

• دارایی‌های غیرجاری نگهداری شده برای فروش باید به صورت جداگانه از سایر دارایی‌ها در ترازنامه نشان داده شوند.
• بدهی‌های مربوط به این دارایی‌ها نیز باید به صورت جداگانه از سایر بدهی‌ها ارائه گردند.

موارد افشای کلیدی در یادداشت‌های توضیحی:

• شرحی از دارایی غیرجاری یا مجموعه واحد.
• شرح واقعیت‌ها و شرایطی که منجر به فروش شده و همچنین روش و زمان مورد انتظار واگذاری.
• سود یا زیان شناسایی شده بابت اندازه‌گیری اولیه یا بعدی و سرفصل آن در صورت سود و زیان.

نتیجه‌گیری

استاندارد حسابداری شماره 31 با تفکیک دارایی‌هایی که دیگر در چرخه عملیاتی شرکت نقش مستمر ندارند و همچنین جداسازی نتایج عملیاتی که قرار است متوقف شوند، به بهبود کیفیت گزارشگری مالی کمک شایانی می‌کند. اجرای صحیح این استاندارد، تصویری واضح‌تر از عملکرد آتی و جریان‌های نقدی قابل پیش‌بینی یک واحد تجاری ارائه می‌دهد و مبنای تصمیم‌گیری بهتری را برای استفاده‌کنندگان فراهم می‌آورد.

استاندارد حسابداری 31 – داراییهای غیر جاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده

منبع مطلب

سازمان حسابرسی

برای دریافت خدمات حسابداری و مشاوره مالی  با ما در تماس باشید :

تلفن ۱ :  ۰۲۱۸۸۱۹۱۴۸۲

تلفن ۲ :  ۰۲۱۸۸۱۹۱۴۸۳

مطالب مرتبط :

استانداردهای حسابداری ایران

دارایی های بهره برداری نشده

دارایی‌های مالی بلندمدت

دارایی‌های نگهداری‌شده برای فروش

ذخایر جاری