راهنمای استاندارد حسابداری شماره 29 : فعالیتهای ساخت املاک
استاندارد حسابداری شماره 29 ایران با عنوان “فعالیتهای ساخت املاک”، یکی از مهمترین و کاربردیترین استانداردها برای شرکتهای فعال در حوزه ساخت و ساز، انبوهسازی و املاک است. این استاندارد به طور مشخص، نحوه حسابداری درآمد و مخارج مرتبط با این فعالیتها را تعیین میکند. با توجه به اینکه پروژههای ساختمانی معمولاً بیش از یک دوره مالی به طول میانجامند، شناخت صحیح و به موقع درآمد و هزینه، تأثیر بسزایی بر صورتهای مالی این شرکتها دارد.
در این مقاله آموزشی، به بررسی عمیق و کاربردی استاندارد حسابداری شماره 29 میپردازیم و نکات کلیدی آن را به زبانی ساده تشریح میکنیم.
هدف و دامنه کاربرد استاندارد 29
هدف اصلی این استاندارد، تجویز روشهای حسابداری برای درآمدها و مخارجی است که مستقیماً به فعالیتهای ساخت املاک مربوط میشوند. موضوع کلیدی در این استاندارد، تعیین زمان و نحوه تخصیص این درآمدها و مخارج به دورههای مالی مختلفی است که پروژه در آن جریان دارد.
این استاندارد برای تمام واحدهای تجاری که به فعالیت ساخت املاک (چه به عنوان فعالیت اصلی و چه فرعی) مشغول هستند، کاربرد دارد. لازم به ذکر است که این استاندارد برای ساخت املاکی که با هدف استفاده توسط خود واحد تجاری (مثلاً برای ساختمان اداری) انجام میشود، کاربرد ندارد.
شناخت درآمد و هزینهها: روش درصد پیشرفت کار
مهمترین بخش استاندارد حسابداری شماره 29، نحوه شناخت درآمد است. برخلاف روش کار تکمیل شده (که درآمد پس از تکمیل نهایی پروژه شناسایی میشود)، این استاندارد بر استفاده از روش درصد پیشرفت کار تأکید دارد. در این روش، درآمد و هزینههای ساخت، متناسب با درصد تکمیل پروژه در تاریخ ترازنامه شناسایی میشوند.
چه زمانی میتوان شناخت درآمد را آغاز کرد؟
طبق بند ۲۶ استاندارد، شناخت درآمد تنها زمانی آغاز میشود که تمام معیارهای زیر احراز گردد:
- قطعیت فروش: فروش واحد ساختمانی از طریق امضای قرارداد یا اقدامات مشابه، محرز شده باشد.
- شروع فعالیت ساختمانی: عملیات اجرایی و ساخت پروژه آغاز شده باشد.
- قابلیت برآورد اتکاپذیر: ماحصل (نتیجه) پروژه را بتوان به گونهای اتکاپذیر برآورد کرد (یعنی درآمدها و مخارج کل پروژه قابل اندازهگیری باشند).
- وصول وجه: حداقل ۲۰ درصد از بهای فروش طبق قرارداد، از خریدار وصول شده باشد. این شرط برای جلوگیری از شناسایی درآمدهای صوری و اطمینان از تعهد خریدار است.
اگر هر یک از این شرایط وجود نداشته باشد، درآمد شناسایی نمیشود. در مواردی که ماحصل پروژه قابل برآورد اتکاپذیر نیست، درآمد فقط تا میزان مخارج تحمل شدهای که بازیافت آن محتمل است، شناسایی میگردد.
مخارج ساخت املاک: چه هزینههایی سرمایهای میشوند؟
طبق استاندارد حسابداری شماره 29 ، مخارج ساخت املاک شامل تمام هزینههایی است که به طور مستقیم به پروژه قابل انتساب هستند یا میتوان آنها را بر مبنایی منطقی به آن تخصیص داد. این مخارج به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
- مخارج تحصیل زمین: شامل بهای خرید، حقالزحمه کارشناسی، حق ثبت و سایر هزینههای مرتبط.
- مخارج مستقیم ساخت: شامل هزینه مواد و مصالح، دستمزد مستقیم، مخارج پیمانکاران و حقالزحمههای فنی.
- مخارج مشترک قابل انتساب: شامل هزینههایی که به چند پروژه منتفع میشوند (مانند مخارج زیربنایی مشترک یا هزینههای دفتر فنی مرکزی). این مخارج معمولاً بر اساس ارزش نسبی فروش بین پروژهها تخصیص مییابد.
مخارجی که مستقیماً قابل انتساب به فعالیت ساخت نیستند، مانند هزینههای اداری-عمومی و فروش، در دوره وقوع به عنوان هزینه دوره شناسایی میشوند.
نحوه تعیین درصد تکمیل پروژه
استاندارد سه روش را برای تعیین درصد تکمیل مجاز میداند:
- روش مخارج تحمل شده: نسبت مخارج واقعی انجام شده تا تاریخ ترازنامه به کل مخارج برآوردی پروژه. (این رایجترین روش است).
- ارزیابی کار انجام شده: بررسی و تأیید پیشرفت کار توسط کارشناسان حرفهای و مستقل.
- درصد کار فیزیکی انجام شده: اندازهگیری درصد پیشرفت فیزیکی پروژه.
واحد تجاری باید روشی را انتخاب کند که کار انجام شده را به بهترین و اتکاپذیرترین شکل ممکن اندازهگیری نماید و آن را به طور یکنواخت به کار گیرد.
افشا در صورتهای مالی
استاندارد حسابداری شماره 29 بر شفافیت اطلاعات تأکید زیادی دارد. واحدهای تجاری موظفند موارد زیر را در یادداشتهای توضیحی افشا کنند:
- روش تعیین درصد تکمیل پروژه.
- مبلغ درآمد و هزینههای شناسایی شده طی دوره.
- برآورد مخارج لازم برای تکمیل پروژههای در جریان.
- صورت تطبیق مبلغ دفتری مخارج انباشته ساخت املاک در ابتدا و انتهای دوره.
- اطلاعات مربوط به زمینهای نگهداری شده برای ساخت املاک.
- هرگونه محدودیت در مالکیت یا وثیقه بودن پروژهها.
نتیجهگیری
استاندارد حسابداری شماره 29 با ارائه یک چارچوب مشخص برای شناسایی و تخصیص درآمدها و هزینههای فعالیتهای ساخت املاک، به دنبال افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه صورتهای مالی شرکتهای ساختمانی است. درک عمیق این استاندارد و بهکارگیری صحیح روش درصد پیشرفت کار، برای حسابداران، مدیران مالی و حسابرسان فعال در این صنعت امری ضروری و حیاتی است.
استاندارد حسابداری 29 – فعالیتهای ساخت املاک
منبع مطلب
برای دریافت خدمات حسابداری و مشاوره مالی با ما در تماس باشید :
تلفن ۱ : ۰۲۱۸۸۱۹۱۴۸۲
تلفن ۲ : ۰۲۱۸۸۱۹۱۴۸۳
مطالب مرتبط :
Loading...